Innowacja Pedagogiczna „Wpływ alternatywnej metody jaką jest Dogoterapia na rozwój dziecka z autyzmem”

Uzdrawiająca moc zwierząt już od wieków była przedmiotem zainteresowania człowieka. W czasach współczesnych kojarzona jest ona z udziałem zwierząt w terapii, kiedyś pojmowano ją nieco inaczej. Wiele wieków ludzkość trwała w przekonaniu, że polizanie ran przez psa przyspieszało ich gojenie. W starożytnej Grecji specjalnie hodowano i szkolono  psy, by lizały ludzi w potrzebie. Wierzono, że wybrane psy są wybrańcami boga Asklepiosa, a ich języki mają zdolność leczenia. Dowodami na ozdrowienia wywołane polizaniem przez psa są tabliczki z inskrypcjami dokumentującymi rzekome uzdrowienia. Owy pogląd, leczniczej mocy psiej śliny przetrwał aż do średniowiecza, wtedy też zaprzestano leczenia za pomocą psiego lizania w obawie przed oskarżeniem o uprawianie magii. Od zawsze uważano, że pies ma bardzo pozytywny wpływ na człowieka. Z kolejnymi latami Dogoterapia stała się coraz bardziej popularna. W chwili obecnej istnieje wiele stowarzyszeń oraz fundacji zajmujących się tematyką dogoterapii.
Do naszego Ośrodka uczęszczają dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym i głębokim. W miarę zwiększenia się liczby uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, w tym z autyzmem zaistniała potrzeba wdrożenia innowacji wspomagającej rozwój tych dzieci.
Autorem innowacji metodycznej pt. „Wpływ alternatywnej metody jaką jest dogoterapia na rozwój dziecka z autyzmem” jest Anna Mikołajczyk, a adresatami wszyscy uczniowie z autyzmem.
Głównymi celami innowacji jest wspomaganie rozwoju umysłowego, fizycznego, psychicznego i społecznego dzieci z autyzmem poprzez terapię kontaktową z udziałem psa terapeuty. Do celów szczegółowych należy zaliczyć: rozwijanie procesów orientacyjo – poznawczych, niwelowanie zaburzeń integracji sensorycznej, rozwijanie sfery społecznej i emocjonalnej, kształtowanie umiejętności komunikowania się oraz rozwój motoryki dużej i małej. Innowacja stanowi uzupełnienie programów edukacyjnych o terapię z udziałem psa terapeuty. Postanowiłam wybrać taką terapię, ponieważ jest ona oddziaływaniem wielozmysłowym, pozwalającym na odbiór zmysłów w sposób pełniejszy. Terapia z udziałem psa pozwala na przełamywanie lęków w kontaktach z psem oraz otoczeniem, wspiera korektę zaburzeń, wpływa na globalny rozwój dziecka. W naszych czasach szczególnie podkreślana jest potrzeba intencjonalnych, holistycznych oddziaływań w stosunku do osób niepełnosprawnych intelektualnie. Aby terapia dzieci niepełnosprawnych intelektualnie  odniosła oczekiwane wyniki, nieodzowne jest dokładne poznanie przez nauczyciela każdego dziecka i warunków jego życia, sposobów odreagowywania czy reakcji na stres.
W naszym Ośrodku jest wielu uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, które wymagają polisensorycznego wspomagania (poznawanie świata przez zmysły). Dzięki prowadzonej terapii z udziałem psa dzieci z autyzmem mogą doświadczać otaczający nas świat za pomocą wszystkich zmysłów.
Realizację innowacji rozpoczęto w październiku 2015 roku i po dwóch latach przeprowadzono ewaluację, z której wynikało, że uczniowie z autyzmem poczynili duże postępy z udziałem psa terapeuty i dlatego zdecydowano o kontynuowaniu  innowacji w kolejnych latach.
Innowacja realizowana jest w godzinach pracy szkoły, a zajęcia odbywają się raz w tygodniu w wymiarze 2 godzin zegarowych.
Istotą proponowanej innowacji jest udział w realizacji instytucji zajmujących się zawodowo wspieraniem ogólnego rozwoju dziecka. Autor innowacji organizuje zajęcia zarówno w szkole jak i środowisku lokalnym. Na wsparcie metodyczne i organizacyjne w zakresie realizacji proponowanej innowacji wyraziły zgodę następujące instytucje:
* Fundacja „AMA CANEM” z Łodzi,
*Gabinet weterynarii w Turku,
*Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt w Turku,
* Przedszkole im. Kubusia Puchatka w Turku,
* Lokalna prasa i inne.
W swojej innowacji staram  się wybierać te metody pracy, które poprzez aktywne działanie wyzwalać będą  aktywność i spontaniczność ucznia. Podczas realizacji treści zawartych w innowacji wykorzystuję następujące metody, bądź jej elementy:
– elementy metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne,
– elementy metody Dotyk i Komunikacja – M. Knill,
– elementy metody Dobrego Startu według M. Bogdanowicz
– metoda Malowania Dziesięcioma Palcami (Finger-Painting)
– metoda Globalnego Czytania według G. Domana,
– elementy Kinezjologii Edukacyjnej P. Dennisona
– metody podające-opowiadanie, opis, objaśnienie
– metody eksponujące-pokaz
– elementy Bajkoterapii,
– elementy Arteterapia,
– ćwiczenia grafomotoryczne według H. Timichowej,
– program rozwijający Percepcję Wzrokową- M. Frostig, D. Horne (na początek wzory i obrazki poziom podstawowy.)
-wycieczki.
Jeżeli chodzi o formy pracy, to wykorzystuję zarówno zajęcia w grupie, pracę w zespole oraz zajęcia indywidualne. W pracy w grupie znacząca rolę odgrywa współpraca dzieci ze sobą oraz psem, nauka przez naśladownictwo. Zajęcia indywidualne pozwalają dokładnie poznać dziecko, ażeby później w sposób odpowiedni dopasować zabawy i ćwiczenia rozwijające dziecko. Zajęcia tego typu pomagają dziecku w pracy ponieważ bardzo go motywują i powodują tym samym przełamywanie barier. Zajęcia prowadzone są według schematu, a każde ćwiczenie dostosowywane jest do możliwości i umiejętności uczniów.
Dla wszechstronnego rozwoju uczniów opracowałam bloki tematyczne, które są realizowane podczas cotygodniowych spotkań. Katalog cykli tematycznych może być układany w rozmaity sposób. Najważniejsze jest zawarcie w nim podstawowych wiadomości jakie dziecko powinno poznać/przyswoić sobie tj: podstawowe informacje o psie- jego budowa, usposobienie, postępowanie z psem, czynności pielęgnacyjne. Główny nacisk podczas sesji dogoterapeutycznych kładziony jest na aktywizacje naturalnych możliwości i predyspozycji dziecka. Fundamentalnym zadaniem podczas zajęć z psami jest sprawienie dziecku radości poprzez bezpośredni kontakt ze zwierzęciem oraz wydłużenie czasu ćwiczeń. Już sama obecność psa, możliwość jego głaskania, zabawy z nim, umożliwia pokonanie pewnych barier psychologicznych takich jak wstyd, lęk przed kontaktem z otoczeniem czy niepewność. Podczas zajęć wykonuje się wiele rodzajów ćwiczeń i zabaw, które mają służyć podstawowemu celowi dogoterapii, wszechstronnemu rozwojowi podopiecznego.
Dzięki bezstresowej zabawie z psem, dziecko z autyzmem bardzo często wykonuje więcej zadań niż na innych zajęciach, a na jego twarzy pojawia się spontaniczny uśmiech, który jest bezcenny.
Należy pamiętać, że „GDY ŚMIEJE SIĘ DZIECKO, ŚMIEJE SIĘ CAŁY ŚWIAT”
Nowatorstwo mojej innowacji polega na przyswajaniu wiadomości i umiejętności poprzez spontaniczną zabawę z psem. Zabawa z psem nie tylko stymuluje rozwój dziecka w wielu sferach, ale wyzwala spontaniczną aktywność, rozwija percepcję, wzbogaca słownictwo, rozwija samodzielność dziecka, wielopłaszczyznowo oddziałuje na zmysły.